ضرورت تصحیح مجدّد مجالس‌العشاق

مجالس‌العشّاق، منتسب به سلطان حسین بایقرا، تذکره‌ای با محوریّتِ عشقِ مجازی است. تألیف آن در سال 909 هجری قمری به پایان رسیده است. این اثر در سال 1375 به اهتمام غلامرضا طباطبائی‌مجد تصحیح و چاپ و منتشر شد. چاپ طباطبائی‌مجد نخستین چاپ حروفی مجالس‌العشّاق است؛ بنابراین همواره از فضل تقدّم برخوردار است؛ اما نبودِ دسترسی مصحّح به دست‌نویس‌های معتبر و اَقدَمِ اثر و کم‌توجهی به اصولِ علمیِ تصحیحِ انتقادی موجب شده است لغزش‌هایی در آن راه یابد و درنتیجه اعتبار علمی کافی نداشته نباشد. با توجه به نسخه‌های نویافته از مجالس‌العشّاق و نقص‌های تصحیح پیشین، تصحیح دوبارة آن ضروری به نظر می‌رسد. نویسندگان این مقاله می‌کوشند این ضرورت را با معرفی اثر و نسخه‌های اقدم آن و نقد چاپ طباطبائی‌مجد به اثبات برسانند. بدین منظور پس از معرفی اثر، جایگاه و ارزش و اهمیت آن در زبان فارسی، معرفی مؤلف کتاب و نقل و نقد اظهارنظرهای بیان‌شده دربارۀ انتساب اثر به مؤلف، به معرفی چاپ‌های پیشین اثر پرداخته شد. مجالس‌العشّاق تاکنون چهار مرتبه به‌صورت چاپ سنگی و یک مرتبه به‌صورت حروفی به چاپ رسیده است. بررسیِ تنها چاپ حروفی اثر نشان داد سه ‌نوع خطا در آنها راه یافته است: کاستی‌های ساختاری تصحیح، خطاهای ناشی از کم‌دقتی و سهل‌انگاری در نگارش، خطاهای واردشده در متن مجالس‌العشّاق.